تعریف تشکیلات
وقتی می‌گوییم تشکیلات در ذهن ما چه چیزی شکل می گیرد؟
یک سازمان اداری؟
یک تیم کاری؟
یک گروه؟
جمعی از انسان‌ها؟
به نظر شما چه تفاوت‌هایی بین هر کدام از آنها هست؟
از این پس در مجموعه ای از مقالات به مبحث تشکیلات و ابعاد متفاوت آن خواهیم پرداخت. در این نوشتار اما به یکی از نقاط تمایز اصلی سازمان و تشکیلات اشاره خواهیم کرد.
انگیزه شکل گیری تشکیلات
یکی از مهم ترین و اساسی ترین مسائل در تشکیلات دینی که آن را با تیم، سازمان یا گروه متمایز می کند، جهت گیری و انگیزه های شکل گیری است. انگیزه شکل گیری یعنی پاسخ به این پرسش: چه چیزی ما را دور هم جمع کرده است؟
همین عامل اصلی است که خط اصلی همه فعالیت ها را مشخص می کند. به عنوان مثال ما در تشکیلات می گوییم که «خدا ما را دور هم جمع کرده است» و همینجا تفاوت تشکیلات با سازمان مشخص می شود.
در سازمان انگیزه ها الزاما اینگونه نیست؛ یعنی یک عضو سازمان می تواند در سازمان خودش موفق باشد بدون اینکه این انگیزه الهی را داشته باشد. و همانطور که میدانید این علت شکل گیری است که باعث دوام آوردن ما در یک مجموعه می شود.
نقش در سازمان و تشکیلات
«نقش و شغل» در سازمان و تشکیلات باهم متفاوت هستند. در سازمان شغل افراد بر نقش آنها اولویت دارد. شغل ها در سازمان چه چیزهایی هستند؟
قالب‌های کاری، جایگاه‌ها، چارتِ کارها، شکل و حجم عمل، معاونت‌ها، کارشناسی‌ها و…
اما در تشکیلات نقش ها اولویت دارند. نقش هست که اولویت را تعیین می‌کند. در سازمان، تکریم آدم‌ها بر اساس شغل آن‌هاست. مثلاً اگر در سازمان کسی را برکنار کنند، دیگر در آن سازمان وجاهت آن آدم دیروز را ندارد.
در سازمان ها افراد ارزش‌شان را از جایگاه می‌گیرند در حالی که در تشکیلات برعکس است.